Vigevano, in de voetsporen van Leonardo

Tijdens je bezoek aan Milaan mag in het jaar 2019, het vijfhonderdste sterfjaar van Leonardo da Vinci, een dagtripje aan Vigevano niet ontbreken. Vigevano ligt op ongeveer 35 kilometer van Milaan en is een verrassend mooi stadje. Daarnaast is het ook nog eens leuk om de Mulino di Mora Bassa te bezoeken, met zijn ecomuseum gebouwd rondom de gerestaureerde vijftiende eeuwse watermolen. 

De stad Vigevano 
Het stadje Vigevano ligt in de provincie Pavia en is de officieuze hoofdstad van de streek die ook wel Lomellina genoemd wordt. Het is van oudsher een industriestad, die vooral bekend is om zijn schoenenindustrie. In 1866 stond hier al de eerste schoenenfabriek en in één van de zalen van het Castello Sforzesco bevindt zich dan ook het Internationale Schoenenmuseum. Parallel aan de schoenenindustrie tierde ook de textielindustrie welig in de vorige eeuw, met zijn hoogtepunt rond de jaren 50/60.

De reden echter, om een bezoekje te brengen aan Vigevano is de rijke historie van de stad en het prachtige plein met de Loggia delle Dame, de Torre Bramante, de indrukwekkende stoeterijen en het Castello Sforzesco.



Ludovico il Moro
De naam Ludovico il Moro ofwel Ludovico Sforza, duikt steeds weer op in de geschiedenis van Milaan en ook in Vigevano heeft hij zijn sporen nagelaten. De Sforza's veroverden de stad Vigevano op haar eigen inwoners, na een bezetting van twintig dagen. De familie was overigens zelden in Vigevano te vinden omdat het kasteel en de omgeving niet geschikt waren om gasten te ontvangen. Dit veranderde echter na 1490 toen Ludovico besloot het land rondom Vigevano droog te leggen met behulp van betere afwateringssystemen en zo de landbouw te verbeteren.

Hij breidde het kasteel uit en liet nieuwe stoeterijen bouwen. Verder liet hij een prachtig plein aanleggen, Piazza Ducale, en liet dit verfraaien met een toren, ontworpen door Donato Bramante. Toen Ludovico il Moro in 1500 verslagen werd door de Fransen volgde een moeilijke periode met oorlogen en bezettingen voor de stad Vigevano. De bouwwerken die Ludovico had laten neerzetten zijn echter bewaard gebleven en het Piazza Ducale behoort nu tot één van de mooiste pleinen van Italië.



Castello Sforzesco
In het Castello Sforzesco is in één van de zalen het Internationale Schoenenmuseum, Il Museo della calzatura, gevestigd. De collectie dateert uit 1930 en werd verzameld door Pietro Bertolini, fervent schoenverzamelaar. Voor liefhebbers van schoeisel is dit museum zeker de moeite waard. Je vindt er de meest uiteenlopende modellen schoenen uit alle tijden, maar ook documenten en ontwerpen betreffende schoeisel. Onder het museum vind je de stoeterijen. Het is een indrukwekkende ervaring om hier doorheen te lopen en je waant je even in de tijd van Ludovico il Moro; alleen het hoefgetrappel ontbreekt.



Na een bezoek aan de stoeterijen kun je een bezoekje brengen aan het nieuwe Leonardo Museum, La Leonardiana. Het is een klein, aardig museum over de werken van Leonardo met veel interactieve presentaties. Ook dit museumpje is gevestigd in één van de zalen van het Castello.

Het meest indrukwekkende aan het kasteel is de overdekte verbindingsstraat, die de toegang vormde van het stadje naar het kasteel. De straat was zo gebouwd dat een ruiter te paard rechtop zittend de weg kon afleggen en naar de stoeterij kon rijden. Wanneer je door de straat loopt, zie je nog duidelijk de restanten van de oude fundamenten van het kasteel waarboven Ludovico het nieuwe kasteel heeft laten bouwen.



De Dom van Vigevano
Na het kasteel en het plein bekeken te hebben, loont het zeker de moeite om even de Cattedrale Sant'Ambrogio, ofwel de Dom van Vigevano, binnen te lopen. Met de bouw van deze Dom werd in 1532 begonnen door Francesco II Sforza en de kerk werd in 1612 ingewijd. De Dom, die later gebouwd werd dan het Piazza Ducale, is zo gepositioneerd dat het lijkt of het plein de toegang vormt tot de facade van de Dom. Het was echter de bedoeling dat het plein de toegang was naar het kasteel en niet naar de Dom. Tot één van de kerkschatten van de Dom behoort een fraai versierd gewaad dat Napoleon droeg tijdens zijn kroning tot koning van Italië in 1805.



Na al dit fraais is een lekkere kop koffie of een uitgebreide lunch op één van de terrasjes onder de Loggia delle Dame, die langs het Piazza Ducale loopt, zeker geen straf. Deze Loggia delle Dame, liet Ludovico il Moro bouwen voor zijn vrouw, Beatrice d'Este, zodat ze niet in de brandende zon hoefde te wandelen.



Mulino Mora Bassa
Tot slot is het erg leuk een bezoekje te brengen aan de Mulino Mora Bassa, met het ecomuseum della Roggia Mora, Strada Mora Bassa 34, iets buiten Vigevano. Deze oude vijftiende eeuwse watermolen gaf Ludovico in 1494 als huwelijkscadeau aan zijn vrouw Beatrice d'Este. Na haar dood, vier jaar later, schonk hij de molen aan de Domenicaner-orde van de Santa Maria delle Grazie in Milaan.



Sinds 2000 is de molen, na restauratie, weer geopend voor het publiek en in de expositieruimte kun je zien hoe de waterwerken rondom Vigevano van invloed zijn geweest op het rondomliggende land en op de landbouw. Leonardo da Vinci, die ten tijde van Ludovico il Moro aan het Milanese hof woonde en werkte, heeft ook hier duidelijk zijn sporen nagelaten. Op het terrein van de watermolen zijn aan de hand van tekeningen van Leonardo een aantal waterloopkundige bouwwerken nagebouwd en het is een genot om te proberen de hersenspinsels van Da Vinci te volgen.

Reageer op dit artikel

Mail de redactie

Deel dit artikel!